حق تحصیل در ماده ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر، ماده ۱۳ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و ماده ۲۸ کنوانسیون حقوق کودک بهعنوان یک حق بنیادین بشر تضمین شده است. اما در ایران، این حق بهطور سیستماتیک نقض میشود. با وجود میلیاردها دلار درآمد نفتی، میلیونها کودک ایرانی از تحصیل محروماند و مدارس و دانشگاهها بهجای محیط یادگیری، به صحنه تبعیض، فقر و سرکوب بدل شدهاند.
زندانهای ایران؛ اتاقهای انتظار مرگ برای بیماران زندانی
«هر روز تأخیر در درمان، میتواند یک حکم مرگ پنهان باشد.»
شواهد موثق از داخل زندانهای ایران نشان میدهد که جان زندانیان نه بر اثر بیماری، بلکه بهواسطه یک سیاست عامدانه محرومیت پزشکی گرفته میشود. مرگ اخیر مریم شهرکی در زندان فردیس و وضعیت بحرانی سمیه رشیدی در زندان قرچک تنها بخشی از این الگوی مرگبار هستند. زندانیان مبتلا به بیماریهای سخت مانند سرطان، بیماریهای قلبی و دیسک ستون فقرات نیز از درمان محروم میشوند و در روندی تدریجی و دردناک به مرگ سپرده میشوند. زندانهای قرچک ورامین و شیبان اهواز نمونههای بارز این سیاستاند که در آن مقامات با جلوگیری از اعزام بیماران به بیمارستان، زندانیان را در چرخه مرگ خاموش گرفتار میکنند.
وضعیت بحرانی سلامت و بازگرداندن اجباری به زندان
زینب جلالیان، زندانی سیاسی محکوم به حبس ابد، در حالی هجدهمین سال از دوران حبس خود را میگذراند که همچنان از ابتداییترین حق انسانی یعنی دسترسی به خدمات درمانی محروم مانده است. منابع مطلع گزارش دادهاند که او تنها ۲۴ ساعت پس از انجام عمل جراحی فیبروم، برخلاف توصیه پزشکان، به زندان یزد بازگردانده شد؛ اقدامی که بار دیگر ماهیت سیستماتیک شکنجه و بیتوجهی عامدانه نسبت به وضعیت جسمی زندانیان سیاسی را آشکار میکند.
تأیید حکم اعدام در دیوان عالی؛ خطر اجرای قریبالوقوع
دیوان عالی رژیم حاکم بر ایران حکم اعدام احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله دانشگاه تبریز و از هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران را تأیید کرد. به این ترتیب، این زندانی سیاسی جوان در آستانه اجرای حکم اعدام قرار گرفته است. وکیل او، سینا یوسفی، روز پنجشنبه ۱۷ مهر ۱۴۰۴ (۹ اکتبر ۲۰۲۵) اعلام کرد که حکم صادره از سوی شعبه سوم دادگاه انقلاب تبریز به ریاست قاضی حسن فتحپور، در دیوان عالی کشور تأیید و پرونده برای اجرای حکم ارسال شده است.
در تحولی نگرانکننده، قضاییه ایران بار دیگر محمد جواد وفایی ثانی، زندانی سیاسی و هوادار سازمان مجاهدین خلق ایران را به اعدام محکوم کرد. این حکم برای سومین بار در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ در زندان مشهد به او ابلاغ شد. وفایی ثانی از زمان دستگیریاش در اسفند ۱۳۹۸ در مشهد در زندان بهسر میبرد.
در این نوشتار، نقض حقوق کودکان توسط نظام جمهوری اسلامی ایران ، مورد بررسی قرار گرفتهاست. در جمهوری اسلامی، حقوق کودکان از راههایی هم...
