در حالیکه جهان در روز جهانی مبارزه با فقر (۱۷ اکتبر) بر عدالت اجتماعی و کرامت انسانی تأکید میکند، جامعه ایران با بحرانی روبهرو است که فراتر از کمبود منابع مالی است. فقر در ایران امروز یک وضعیت اقتصادی صرف نیست، بلکه جلوهای از نقض ساختاری حقوق بشر است؛ جایی که حق بر زندگی، مسکن، غذا، آموزش و سلامت میلیونها نفر پایمال شده و کرامت انسانی در مقیاسی گسترده از میان رفته است.
حقوق بشر، نه یک امتیاز که حق ذاتی هر انسان است؛ حقی که با تولد انسان در او نهفته است و هیچ قدرتی نمیتواند آن را به همه نسپارد یا از او سلب نماید. انسانها آزاد زاده میشوند و باید در کرامت و حقوق برابر زندگی کنند. این اصل، سنگ بنای عدالت، آزادی و صلح در جوامع بشری است.
دیدهبان حقوق بشر امروز گفت مقامات ایران در آخرین ساعات ۸ مرداد ۱۴۰۴ به وسیله دستگاه گیوتین انگشتان سه زندانی را قطع کردند. این سه مرد، هادی رستمی، ۳۸ ساله، مهدی شریفیان، ۴۲ ساله، و مهدی شاهیوند، ۲۹ ساله، پس از محاکماتی به شدت نامنصفانه به جرم سرقت محکوم شده بودند.
صدای بازداشت شدگان ایران، شنبه ۱۲مهرماه ۱۴۰۴- به گزارش خبرگزاری حکومتی میزان، بامداد شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴، هفت زندانی سیاسی در زندانهای سپیدار اهواز و قزلحصار کرج اعدام شدند.
اسامی زندانیان اعدامشده عبارتند از: علی مجدم، معین خنفری، سید سالم موسوی، محمدرضا مقدم، عدنان آلبوشوکه (غبیشاوی)، حبیب دریس و سامان محمدی خیاره.
سید سالم موسوی
حبیب دریس
عدنان غبیشاوی
محمدرضا مقدم
معین خنفری
علی مجدم
سامان محمدی خیاره
در باره زندانیان سیاسی اعدام شده:
علی مجدم
علی مجدم، ۴۲ ساله، متاهل و پدر سه فرزند، از اهالی کوت سیدصالح اهواز بود. او در ۲۰ بهمن ۱۳۹۷ توسط اداره اطلاعات بازداشت شد و پس از ۶۳ روز نگهداری در سلول انفرادی، به زندان شیبان منتقل شد. مجدم به اتهاماتی از جمله «شرکت در عملیات مسلحانه علیه نیروهای امنیتی»، «اقدام علیه امنیت کشور»، «ارتباط با خارج» و «تشکیل گروه مخالف نظام» و تشکیل گروه مسلحانه، در شعبه ۴ دادگاه انقلاب اهواز محاکمه شد. در ۲۵ بهمن ۱۴۰۱، او و پنج زندانی دیگر به اتهام محاربه به اعدام محکوم شدند.
معین خنفری
معین خنفری، ۳۰ ساله و از اهالی کوت سیدصالح اهواز، در سال ۱۳۹۸ در یک پرونده گروهی بازداشت شد. او در دوران بازجویی تحت شکنجههای شدید قرار گرفت و در نهایت در ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ به اتهام محاربه به اعدام محکوم شد.
محمدرضا مقدم
محمدرضا مقدم، ۳۴ ساله و اهل شادگان، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. او نیز تحت شکنجههای شدید قرار گرفت و در ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ به اتهام محاربه به اعدام محکوم گردید.
سید عدنان موسوی غبیشاوی
سید عدنان موسوی غبیشاوی، ۳۰ ساله و اهل شادگان، جوانترین عضو گروه محکومان بود. او در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد و پس از شکنجههای شدید، در ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ به اتهام محاربه به اعدام محکوم شد.
حبیب دریس و سید سالم موسوی
این دو زندانی تا شامگاه ۱۱ مهر ۱۴۰۴ در زندان شیبان نگهداری میشدند، اما بهطور ناگهانی به زندان سپیدار منتقل شده و بامداد ۱۲ مهر اعدام شدند. اتهامات آنها شامل عضویت در گروه «حرکة النضال» و حمله به مقرهای نظامی بسیج و سپاه بود.
سامان محمدی خیاره
سامان محمدی خیاره، ۳۶ ساله و اهل سنندج، در سال ۱۳۸۸ بازداشت شد. او به اتهام محاربه محکوم به اعدام شده بود، اما دیوان عالی این حکم را به دلیل نبود ادله کافی نقض کرد. با این حال، تحت فشار نهادهای امنیتی، او بار دیگر به اعدام محکوم شد. محمدی بارها تأکید کرده بود که اعترافاتش تحت شکنجه و فشار اخذ شده و اتهامات قتل و مشارکت در عملیات مسلحانه را رد کرده بود.
اتهامات و زمینهها
این هفت زندانی به اتهاماتی از جمله قتل دو مأمور نیروی انتظامی، یک بسیجی و یک سرباز در بندر خمینی و همچنین عضویت در گروههای مخالف نظام محکوم شده بودند. برخی از این زندانیان، از جمله علی مجدم و هم پروندهایهایش، متهم به شرکت در عملیات مسلحانه در سال ۱۳۹۷ بودند. آخرین جلسه دادگاه این گروه در ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ بهصورت آنلاین برگزار شد.
لازم به ذکر است که در یک رکورد بیسابقه قضائیه رژیم، در سپتامبر ۲۰۲۵ دستکم ۲۰۰ زندانی شامل ۶ زن را به چوبههای دار آویختند که بالاترین تعداد در یک ماه در ۳۶ سال گذشته است. شمار اعدامها در این ماه حدود ۵/۲ برابر سپتامبر ۲۰۲۴ با ۸۴ اعدام و ۷ برابر سپتامبر ۲۰۲۳ با ۲۹ اعدام است.
به این ترتیب شمار اعدامها در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۵ دستکم به ۱۲۰۰ زندانی رسیده است. این درحالیست که در تمام سال گذشته میلادی ۱۰۰۱ زندانی اعدام شدهاند. تعداد اعدامها در دوره پزشکیان به ۱۸۹۲ تن میرسد.
اعدام در ایران نه راهحلی برای جرائم، بلکه ابزاری کلیدی برای سرکوب جامعه و خفه کردن صدای اعتراضات است. در ماههای اخیر، با اوجگیری نارضایتی عمومی در شهرهای مختلف ، رژیم با افزایش اعدامها سعی در ایجاد فضای ترس و وحشت داشته است. اما تاریخ نشان داده که این روش دیگر اثر ندارد. اعتراضات مردمی و شعارهای شبانه همچنان ادامه دارد و مخالفت با اعدامها بلندتر از همیشه شنیده میشود.
نقض تعهدات بینالمللی
ماده ششم میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، که ایران نیز آن را امضا کرده است، اجرای حکم اعدام را تنها در جرائم بسیار سنگین و با رعایت کامل ضمانتهای محاکمه عادلانه مجاز میداند. بااینحال، در بسیاری از موارد:
عدم شفافیت: فقدان شفافیت در روند قضایی و محدودیتهای حقوقی متهمان، اصول محاکمه عادلانه را نقض میکند.
دادگاههای غیرمستقل: صدور احکام در دادگاههایی که فاقد استقلال قضایی هستند، مغایر با تعهدات بینالمللی حقوق بشری است.